Dokuzuncusu: Acz ve fakr derecelerinin emsaliyle, kudret-i Sâni'in ve gına-yı İlahiyenin derecat-ı tecelliyatını anlamaktır. Nasılki açlığın dereceleri nisbetinde ve ihtiyacatın enva'ı mikdarınca lezzet-i taamın enva'-ı derecatı anlaşılıyor. Öyle de gayr-ı mütenahî acz ve fakrın ile, Sâni'in gayr-ı mütenahî kudret ve gınasının derecatını fehmetmektir.
Hem senin gaye-i hayatın bunlar olduğu gibi, mahiyet-i hayatın da şunlardır:
1- Âsâr-ı esma-i İlahiyenin garaibinin fihristesi,
2- Şuun ve sıfat-ı İlahiyenin fehmine bir mikyas,
3- Âfâkî âlemlere bir mizan,
4- Âlem-i kebirin bir enmuzeci,
5- Kâinatın bir haritası,
6- Şu kitab-ı kebirin bir fezlekesi,
7- Defâin ve künuz-u mahfiyeyi açacak anahtarların mahzenidir. İşte mahiyet-i hayatın budur.