faidelere, maslâhatlara, hikmetlere göre yapılmakla, Senin ilminin her şeye ihatasına ve hikmetinin her şeye şümulüne pek zâhir bir surette delâlet ve hadsiz parmaklarıyla işaret ederler.. ve Senin gayet kemaldeki cemal-i sanatına ve nihayet cemaldeki kemal-i nimetine hadsiz dilleriyle sena ve medhederler. Hem, bu muvakkat handa ve fani misafirhanede ve kısa bir zamanda ve az bir ömürde, eşcar ve nebatatın elleriyle, bu kadar kıymettar ihsanlar ve nimetler ve bu kadar fevkalâde masraflar ve ikramlar işaret, belki şehadet eder ki, misafirlerine burada böyle merhametler yapan kudretli, keremkâr Zat-ı Rahîm, bütün ettiği masrafı ve ihsanı, kendini sevdirmek ve tanıttırmak neticesinin aksiyle, yani, bütün mahlukat tarafından; “Bize tattırdı, fakat yedirmeden bizi idam etti” dememek ve dedirtmemek ve saltanat-ı ulûhiyetini ıskat etmemek ve nihayetsiz rahmetini inkâr etmemek ve ettirmemek ve bütün müştak dostlarını mahrumiyet cihetinde düşmanlara çevirmemek noktalarından elbette ve her halde ebedî bir âlemde, ebedî bir memlekette, ebedî bırakacak abdlerine, ebedî rahmet hazinelerinden, ebedî Cennetlerinde, ebedî ve Cennete lâyık bir surette meyvedar eşcar ve çiçekli nebatlar ihzar etmiştir. Buradakiler ise, müşterilere göstermek için numunelerdir. Hem ağaçlar ve nebatlar, umumen yaprak ve çiçek ve meyvelerinin kelimeleriyle Seni takdis ve tesbih ve tahmid ettikleri gibi, o kelimelerden her birisi dahi ayrıca Seni takdis eder. Hususan meyvelerin bedi bir surette, etleri çok muhtelif, sanatları çok acib, çekirdekleri çok harika olarak yapılarak, o yemek tablalarını ağaçların ellerine verip ve nebatların başlarına koyarak zîhayat misafirlerine göndermek cihetinde, lisan-ı hâl olan tesbihatları, zuhurca lisan-ı kaal derecesine çıkar. Bütün onlar Senin mülkünde, Senin kuvvet ve kudretinle, Senin irade ve ihsanatınla, Senin rahmet ve hikmetinle musahhardırlar ve Senin her bir emrine mutidirler.

   Ey şiddet-i zuhurundan gizlenmiş! Ve ey kibriya-ı azametinden tesettür etmiş olan Sâni-i Hakîm ve Hâlik-i Rahîm! Bütün eşcar ve nebatatın, bütün yaprak ve çiçek ve meyvelerin dilleriyle ve adediyle; Seni kusurdan aczden, şerikten takdis ederek hamd ü sena ederim.

   Ey Fâtır-ı Kadîr! Ey Müdebbîr-i Hakîm! Ey Mürebbî-i Rahîm! Resul-i Ekrem aleyhissalâtü vesselâmın talimiyle ve Kur’an-ı Hakîmin dersiyle anladım ve iman ettim ki, nasıl nebatat ve eşcar Seni tanıyorlar, Senin sıfat-ı kudsiyeni ve esma-i hüsnanı bildiriyorlar, öyle de, zîhayatlardan ruhlu kısmı olan