bütün zîşuurun nazar-ı mütalâasına göstermek ve okutturmak iktiza ederler. Bu hakikate işaret eden şu hakikatli şiire bak:

Kitab-ı âlemin yaprakları, envâ-ı nâ-mâdud,

Huruf ile kelimâtı dahi efrâd-ı nâ-mahdud.

Yazılmış destgâh-ı Levh-i Mahfuz-u hakikatte,

Mücessem lâfz-ı manidardır âlemde her mevcud.

تَاَمَّلْ سُطُورَ الْكَائِنَاتِ فَاِنَّهَا ۞ مِنَ الْمَلَاِ الْاَعْلٰى اِلَيْكَ رَسَائِلُ

   Beşinci Remiz: İki Nüktedir.

   Birinci Nükte:  Madem Cenâb-ı Hak var; her şey var. Madem Cenab-ı Vâcibü’l-Vücuda intisab var; her şey için bütün eşya var. Çünkü, Vâcibü’l-Vücuda nisbetle her bir mevcud, bütün mevcudata, vahdet sırrıyla bir irtibat peyda eder. Demek, Vâcibü’l-Vücuda intisabını bilen veya intisabı bilinen her bir mevcud, sırr-ı vahdetle, Vâcibü’l-Vücuda mensub bütün mevcudatla münasebettar olur. Demek her bir şey, o intisab noktasında hadsiz envar-ı vücuda mazhar olabilir. Firaklar, zevaller, o noktada yoktur. Bir ân-ı seyyâle yaşamak, hadsiz envar-ı vücuda medardır. Eğer o intisab olmazsa ve bilinmezse, hadsiz firaklara ve zevallere ve ademlere mazhar olur. Çünkü, o halde, alâkadar olabileceği her bir mevcuda karşı bir firakı ve bir iftirakı ve bir zevali vardır. Demek, kendi şahsî vücuduna, hadsiz ademler ve firaklar yüklenir. Bir milyon sene vücutta kalsa da, intisabsız, -evvelki noktasındaki o intisabdaki- bir ân yaşamak kadar olamaz. Onun için, ehl-i hakikat demişler ki: “Bir ân-ı seyyâle vücud-u münevver, milyon sene bir vücud-u ebtere müreccahtır.” Yani, Vücud-u Vacibe nisbet ile bir ân vücud, nisbetsiz milyon sene bir vücuda müreccahtır.