edebilirsin. Haydi et!'' İşte, beşer terakkiyatının mühimlerinden birisi, bir aletin icadıdır ki, ekser yerlerde vurulduğu vakit suyu fışkırtıyor. Şu ayet, ondan daha ileri, nihâyat ve gâyat-ı hududunu çizmiştir. Nasıl ki evvelki ayet, şimdiki hal-i hazır tayyareden çok ileri nihayetlerinin noktalarını tayin etmiştir.

   Hem meselâ, Hazret-i İsa aleyhisselâmın bir mucizesine dair:  وَاُبْرِئُ الْاَكْمَهَ وَالْاَبْرَصَ وَاُحْيِى الْمَوْتٰى بِاِذْنِ اللّٰهِ  Kur’an, Hazret-i İsa aleyhisselâmın nasıl ahlâk-ı ulviyesine ittibaa beşeri sarihan teşvik eder. Öyle de, şu elindeki sanat-ı âliyeye ve tıbb-ı rabbanîye remzen terğib ediyor. İşte şu ayet işaret ediyor ki: “En müzmin dertlere dahi derman bulunabilir. Öyle ise, ey insan ve musibetzede benî-Âdem! Meyus olmayınız. Her dert, ne olursa olsun, dermanı mümkündür; arayınız, bulunuz. Hatta, ölüme de muvakkat bir hayat rengi vermek mümkündür.” Cenab-ı Hak, şu ayetin lisan-ı işaretiyle manen diyor ki: “Ey insan! Benim için dünyayı terk eden bir abdime iki hediye verdim: Biri manevi dertlerin dermanı, biri de maddi dertlerin ilacı. İşte, ölmüş kalbler nur-u hidayetle diriliyor. Ölmüş gibi hastalar dahi, onun nefesiyle ve ilacıyla şifa buluyor. Sen de benim eczahane-i hikmetimde her derdine deva bulabilirsin. Çalış, bul! Elbette, ararsan bulursun.” İşte beşerin tıb cihetindeki şimdiki terakkiyatından çok ilerideki hududunu, şu ayet çiziyor ve ona işaret ediyor ve teşvik yapıyor.

   Hem meselâ, Hazret-i Davud aleyhisselâm hakkında,  وَاَلَنَّا لَهُ الْحَدٖيدَ   ۞   وَاٰتَيْنَاهُ الْحِكْمَةَ وَفَصْلَ الْخِطَابِ  Hazret-i Süleyman aleyhisselâm hakkında   وَاَسَلْنَا لَهُ عَيْنَ الْقِطْرِ  ayetleri işaret ediyorlar ki,