Nasıl ki o ağacın evveli acip bir tarife ve sonu ise harika bir fihristedir ve bu ikisi de İmam-ı Mübin’i göstermektedir; aynen öyle de, dıştan bakıldığında acip bir sanata sahip olan hullesiyle içinde son derece muntazam bir makina olması hasebiyle Kitab-ı Mübin’e işaret eder.
Yine nasıl ki insanda bulunan hafıza gücü Levh-i Mahfuz’a işaret ediyorsa, aynen öyle de, her bir ağacın dayandığı çekirdeği ve meyveleri de İmam-ı Mübin’i gösterir. Zâhiri ve bâtını ile birlikte Kitab-ı Mübin’e işaret eder.
İşte geçmişi ve geleceğiyle küre-i arzı ve kâinat ağacını; nesli ve ecdadıyla da insan ağacını bu küçük ağaca kıyas et. Ve hakeza...
O ağacın yaratıcısının şanı pek yücedir. Ondan başka ilah yoktur.
Ey, büyük olan Allahım! Akıllar senin azametini nitelemekte, fikirler ise ceberrutunun künhüne varmakta acizdir.
YEDİNCİ MERTEBE
Allah’ın celâli yücedir. Allah, ilim ve kudretiyle her şeyden pek çok büyüktür. Çünkü O öyle bir Hallâk, Fettah, Faal, Allâm, Vehhab, Feyyaz ve Şems-i Ezelidir ki, bütün mevcudat ve çeşitleriyle bu kâinat Onun nurlarının gölgeleri, fiillerinin eserleri, isimlerinin çeşitli tecellilerinin rengarenk nakışları, kaza ve kader kaleminin hatları; sıfatlarının, cemal, celâl ve kemalinin tecellilerinin aynalarıdır. Bütün kitapları ve sahifeleri, tekvinî ve Kur’anî ayetleriyle, Şahid-i Ezelinin icmaı ile; zatında ve zerrelerinde mutlak bir zenginlik ve mutlak bir servetle birlikte iftikar ve ihtiyaçlarıyla beraber, arzın ve alemin icmaı ile; parlak ruhların ve nurani kalblerin ve aydın akılların sahipleri, şuhud ehli olan bütün peygamlerlerin, evliyanın ve asfiyanın bütün tahkikat, keşfiyat, füyuzat ve münacatlarının icmaıyla; yerden, ulvi ve süslü olan cirmlere kadar bunların tümünün, had ve hesaba gelmez kesin şehadetleri ve yakîne dayanan tasdikleriyle, Kur’anî ve tekvinî olan ayetlerin şehadetleri ve Vacibü’l-Vücud’un şehadeti demek olan semavi kitapların ve sahifelerin şehadetlerinin kabul ve ittifaklarıyla sabittir ki, bu mevcudat Onun kudretinin eserleri, kaderinin mektupları, isimlerinin aynaları ve nurlarının tecelli eden birer görüntüleridir.
Onun celâli pek yücedir ve Ondan başka hiçbir ilâh yoktur.
