7. Getirilen temsillere mecburiyet olmadığından, terki zikrinden evlâdır.

 8. Bilhassa, ehl-i izzetin haya ederek tenezzül etmedikleri şeylerden temsil getirilmiştir.

 Kur’an-ı Kerim, bu itiraz silsilesini,   اِنَّ اللّٰهَ لاَ يَسْتَحْيِۤى اَنْ يَضْرِبَ مَثَلاً مَا بَعُوضَةً   (ilâ âhir) cümlesiyle, bir darbede kırmış ve yıkmıştır.

 1. Eşyanın içyüzleri yüksek ve şeffaf olduğundan, bu yüzlerden bahsetmek azamet ve celâle münafi olmadığı gibi; uluhiyetin iktizası üzerine, dış yüzleri çirkin görünenlerin bahsedilmekten, zikredilmekten hariç tutulmaları, uluhiyet kanununa muhaliftir. Çünkü bir hakim, teb’asından çingeneleri hukuk-u medeniyeden ihrac etmez.

 2. Belâgat ve hikmetin iktizası üzerine, hakir manaları ifade için hakir temsillerin zikrinde bir muhalefet yoktur.

 3. Âdi temsillerde bir beis yoktur; terbiye ve irşad öyle ister.

 4. İnayet-i ilâhiyenin iktizası üzerine, hakaik, temsilâtla tasvir edilir.

 5. Rububiyet ve terbiyenin iktizasına binaen, insanları, kendi aralarında cereyan eden muhavereleri, üslupları, şiveleriyle irşad etmek lâzımdır.

 6. Hikmet ve nizamın iktizası üzerine, Cenab-ı Hakkın insanlar ile konuşması zaruridir.

 Hülâsa, Cenab-ı Hak, insanlara cüz-i ihtiyarî vermekle, onu âlem-i ef’ale masdar yaptı. O âlem-i ef’ali bir nizam altına almak üzere kelâmını, yani Kur’an’ını da o âlem-i ef’ale gönderdi. Binaenaleyh, tanzif ve tanzim için yapılan ilâhî bir program, itirazlara mahal olamaz.

فَاَمَّا الَّذِينَ اٰمَنُوا فَيَعْلَمُونَ اَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ

   Bu cümleyi evvelki cümle ile bağlayan alâkaya gelince; evvelki cümledeki hükmü isbat için bu cümle, bir delilin yolunu gösteriyor ve zihne gelen vehimleri de def’ ediyor. Şöyle ki:

 Her kim inayet-i ezeliye ile rububiyet-i ilâhiyeyi gözönüne getirip Allah canibinden kudretin azameti altında bakarsa,   بَعُوضَةً   ve emsaliyle getirilen temsillerin,