Fakat intizamdan şüzuz etmiş, kabilesinden cüdâ olmuş, yalnız olarak gurbete düşmüş, denizin altında olan bir böceğin bir yeşil yaprakla iaşesini görür, ondan tecelli eden lütuf ve keremle bütün balıkçıları ağlatmak ^(Haşiye) ister.

   İşte, Kur’an-ı Kerimin ilim ve hikmet ve marifet-i ilâhiye cihetiyle servet ve gınâsı; ve felsefenin ilim ve ibret ve marifet-i Sâni cihetindeki fakr ve iflâsını gör, ibret al.

   İşte bu sırdandır ki, Kur’an-ı Hakîm nihayetsiz parlak, yüksek hakikatleri câmi olduğundan, şiirin hayalâtından müstağnidir.

   Evet, Kur’an-ı Mu’cizü’l-Beyanın i’caz derecesindeki kemal-i nizam ve intizamı ve kitab-ı kâinattaki intizâmât-ı sanatı muntazam üsluplarıyla tefsir ettikleri halde, manzum olmadığının diğer bir sebebi de budur ki: Ayetlerinin her bir necmi, vezin kaydı altına girmeyip tâ ekser ayetlere bir nevi merkez olsun ve kardeşi olsun ve mâbeynlerinde mevcut münasebet-i maneviyeye rabıta olmak için, o daire-i muhita içindeki ayetlere birer hatt-ı münasebet teşkil etsin. Güya, serbest her bir ayetin ekser ayetlere bakar birer gözü, müteveccih birer yüzü var. Kur’an içinde binler Kur’an bulunur ki, her bir meşrep sahibine birisini verir. Nasıl ki, Yirmi Beşinci Sözde beyan edildiği gibi, Sure-i İhlâs içinde otuz altı Sure-i İhlâs miktarınca, her biri zi’l-ecniha olan altı cümlenin terkibatından müteşekkil bir hazine-i ilm-i tevhid bulunur ve tazammun ediyor. Evet nasıl ki, semada olan intizamsız yıldızların sureten adem-i intizamı cihetiyle, her bir yıldız kayıt altına girmeyip, her birisi ekser yıldızlara bir nevi merkez olarak daire-i muhitasındaki birer birer her bir yıldıza mevcudat beynindeki nisbet-i hafiyeye işaret olarak, birer hatt-ı münasebet uzatıyor. Güya her bir tek yıldız, necm-i ayet gibi, umum yıldızlara bakar birer gözü, müteveccih birer yüzü vardır. İşte intizamsızlık içinde kemal-i intizamı gör, ibret al.  وَمَا عَلَّمْنَاهُ الشِّعْرَ وَمَا يَنْبَغٖى لَهُ  ’nin bir sırrını bil. Hem, ayet-i   وَمَا يَنْبَغٖى لَهُ