kemalâtının istihsancısı, halili ve cemalinin hayretkârı, habibi ve Cennet-i bakiyesine namzet bir misafir-i azizi suret-i hakikisinde göstermiş, insan olan bütün insanlara nihayetsiz bir sürur, hadsiz bir şevk vermiştir.

   İkinci Meyve: Sâni-i Mevcudat ve Sahib-i Kâinat ve Rabbü’l-Âlemîn olan Hâkim-i Ezel ve Ebedin marziyat-ı rabbaniyesi olan İslâmiyetin -başta namaz olarak- esasatını cin ve inse hediye getirmiştir ki, o marziyatı anlamak o kadar merakâver ve saadetâverdir ki tarif edilmez. Çünkü herkes büyükçe bir veliyy-i nimet yahut muhsin bir padişahının uzaktan arzularını anlamaya ne kadar arzukeş ve anlasa idi ne kadar memnun olur. Temenni eder ki, “Keşke bir vasıta-i muhabere olsa idi, doğrudan doğruya o zatla konuşsa idim. Benden ne istiyor, anlasa idim. Benden, onun hoşuna gideni bilse idim.” der. Acaba, bütün mevcudat kabza-i tasarrufunda ve bütün mevcudattaki cemal ve kemalât Onun cemal ve kemaline nisbeten zaif bir gölge ve her anda nihayetsiz cihetlerle Ona muhtaç ve nihayetsiz ihsanlarına mazhar olan beşer, ne derece onun marziyatını ve arzularını anlamak hususunda hahişger ve merakâver olması lâzım olduğunu anlarsın. İşte, zat-ı Ahmediye (a.s.m.) yetmiş bin perde arkasında o Sultan-ı Ezel ve Ebedin marziyatını, doğrudan doğruya, mirac semeresi olarak, hakkalyakîn işitip, getirip beşere hediye etmiştir.

   Evet, beşer, kamerdeki hâli anlamak için ne kadar merak eder ki, biri gidip dönüp haber verse! Hem ne kadar fedakârlık gösterir. Eğer anlasa, ne kadar hayret ve meraka düşer. Halbuki, kamer öyle bir mâlikü’l-mülkün memleketinde geziyor ki, kamer bir sinek gibi küre-i arzın etrafında pervaz eder; küre-i arz pervane gibi şemsin etrafında uçar. Şems binler lâmbalar içinde bir lâmbadır ki, o Mâlikü’l-Mülk-i Zülcelâlin bir misafirhanesinde mumdarlık eder. İşte, zat-ı Ahmediye (a.s.m.) öyle bir Zât-ı Zülcelâlin şuunatını ve acaib-i sanatını ve âlem-i bekada hazain-i rahmetini