zêde bûne û di jiyanê de çalak bûne û berfireh bûne û milet, tam hînî wan bûyeû wî ew exlaqên hov, ji binî ve hedimandiye û li şûna wan, wî ew exlaqê qedirbilindû ‘alî, bi awayê asasekî gelek zexm, mîna ku di xwîn û goştê wan de cîbigre, damezrandiye û wî ew dilhişkiya hovî ya ku di qewmekî ku di quncikekîtarî de ye, çilmisandiye û kiriye ku ew hestên wan ên narîn bikevin kelacanê..û wî ew seciyeyên giranqedir hişyar kirine.. û wî ew cewherên însanî, derxistinemey-danê û pê re jî, li ser lûtkeya şaristaniyê, di demeke kurt de, wîew cewher, bilind kiriye.. û dewleteke mezin a maddî û manewî ku ji şerqêgihîştiye heta xerbê, di demeke kin de damezrandiye û wisan kiriye ku mînaagirê gur û geş, belkî mîna nûra ronak an jî, mîna Asayê Mûsa, wê dewletê,ew dewletên dî dabilandiye û ew gihîştandine ber dereceya îmhakirinê. Ji bervê egerê, wî, ew sidq û nubuwweta xwe û ew girêdana xwe ya bi heqqiyê ve,nîşanî çavê besîreta wan ên ku kor nebûne daye.

   ŞÛAYA PÊNCAN: Em dê li ser rûpelê mûsteqbelê wan meseleyênşerîetê ku di rûhê yekê ji çaran ê mirovahiyê de hukumran/serdest bûye, mûtalaa bikin. Nexwe divê tu çar nukteyan ji ber çavan dûr negirî.

   A pêşî: Şexsek di çar yan jî pênc zanistan de nikare bibe pispor; meger ku nuwaze be.

   A duduyan: Tenê yek meseleyek, ji du axifgêran derdikeve: yek jê,destpêka wê û dawiya wê gotina pêşî û ya paşî ku lê tê ye û nîsbeta wêya bi birayên wê re û mewziya wê ya bikaranîna minasib ango, di erdekebibereket de, çawa tê serfkirin, ji ber ku li ber çavan digire, delîlîdike ku ew axifgêr di wê zanistê de bi behre û zana ye. Îca gava kuaxifgêr van xalên li jorê îhmal bike, delîl e ku ew, di wê zanistê de kûrnebûye û teqlîdiyê dike. Hal ku hal e kelam dîsa kelam e.

   A sisiyan: Keşfeke ku du esir berê, weke tiştekî nuwaze dihat hesibandin,heke heta vî zemanî veşartî bimaya, ji aliyê temambûna binesa-ziya wê ve, zarokekî jî dikaribû ew keşif bikira. Ha vî li ber çavêxwe bigire; peyre here berî sêzdeh esran û xwe ji tesîrên wan demandûr bigire, li wê Nîvgirava Ereban rûne, bi awayekî baldarî temaşebike, tu dê bibînî ku: Mirovekî tenê ku ummî ye, tecrûbe nedîtiye, alîkarî jizeman û zemînê negirtiye, tenê ne bi zekayê belkî bi wan qanûnên zanistan kumehsûlên tecrûbeyên gelek zêde ne, nîzam û edaleteke wisan çêdike ku qametaqabiliyeta mirovahiyê, ji encama wan fikrên ku tên teşerrebkirin/vexwarin mezintirbibe jî, ew şerîet, dîsa dê berfireh bibe û berê xwe bide ebedê. Tevî ku îlandike ku ji Kelamê Ezelî hatiye, seadeta du aleman jî temîn dike. Heke tu însafbikî, ne tenê li ser wan mirovên wê demê; belkî tu dê bibînî ku raserî taqeta