Va ye hedîsên Pêxember ên fewqulade senakarane yên derbarê Hezretî ‘Elî de li vî aliyê duyemîn dinêrin. Rîwayeteke sehîh a ku vê heqîqetê teyîd dike heye ku Resûlê Ekrem (s.) ferman kiriye: “Nesla her pêxemberekî ji wî bixwe ye. Nesla min ji nesla ‘Elî (r.) ye”. 1
Sedema ku hedîsên senekarane yên derbarê şexsê Hezretî ‘Elî de ji xelîfeyên dî zêdetir belav bûne eve ye: Emewî û Xariciyan bi neheqî êrîşî wî kirine û ew xudanqusûr nîşan dane, li hemberî wê ehlê heq ê Ehlê Sunet û Cemaetê rîwayetên derbarê wî de zêde belav kirin. Lê heçî xelîfeyên din ên raşidîn in ji ber ku gelek neketibûn ber êrîşên rexne û kêmdîtinê (tenqîsê), hewcedarî nehat dîtin ku hedîsên derbarê wan de werin belavkirin.
Hem bi nezera pêxemberiyê dîtiye ku di îstiqbalê de wê Hezretî ‘Elî (r.) bi rûdanên kedernak û bi fitneyên navxweyî re rûbirû bimîne, ji bo ku Hezretî ‘Elî (r.) ji bêhêvîtiyê, umeta xwe jî ji sûîzena derheqê wî de xelas bike, bi hedîsên girîng ên mina
مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلَاهُ
Hezretî ‘Elî teselî kiriye û umeta xwe îrşad kiriye.
Ya ku Şîayê Welayetê ji hedê der ji Hezretî ‘Elî (r.) hez dikin û ji aliyê terîqetê ve wî efdel dibînin, wana bi qasî Şîayê Xilafetê nake berpirs. Lewra, ehlê welayet ji aliyê meslekê ve bihezkirin li murşidê xwe dinêrin. Halê mehebetê îfrat ye. Dixwaze ji meqamê wî bêhtir hezkerê xwe bibîne. Û wisa dibîne jî. Ehlê hal dibe ku ji sergermiya hezkirinê mazûr bin. Bes, bi şertê ku ew efdeldîtina wan a ji hezkirinê tê, neçe zem û neyartiya xulafeyê raşidîn û dernekevin derveyî usula Îslamiyetê wê demê dibe ku mazûr bin.
Lê heçî Şîayê Xîlafet ye, ji ber ku ketine nav terefgiriya siyasetê, nikarin ji xerez û êrîşê xilas bibin, heqê xwe yê uzirxwestinê winda dikin. Heta wek çawa dibin ma-sedeqê cumleya
لاَ لِحُبِّ عَلِىٍّ بَلْ لِبُغْضِ عُمَرَ
û ji ber ku bi destê Hezretî Umer birînek li netewaya Îranê vebûye, derketina Emr îbnû’l As a li hemberî Hezretî ‘Elî û şerê trajîk ê Umer îbnî Se’d a li hemberî Hezretî Huseyn kîn û neyartiyeke zor zêde ya di hember navê Umer de daye Şîayan.
Heqê Şîayê Welayetê yê li hember Ehlê Sunet û Cemaetê tuneye ku rexneyê li Ehlê Sunet û Cemaetê bigrin. Lewra Ehlê Sunetê ji bilî ku
